Autor: Content Manager

Jak ochronić swój majątek przed wadliwym zobowiązaniem wekslowym? Szczególnym przypadkiem oszustwa jest oszustwo sądowe polegające na tym, że sąd władny do rozporządzenia cudzym mieniem jest wprowadzany w błąd. W wyniku oszukańczego zabiegu jednej strony sporu dochodzi do niekorzystnego rozporządzenia mieniem drugiej strony na mocy orzeczenia sądowego. Za pomocą postępowania karnego dłużnik wekslowy może przez korzystne dla siebie rozstrzygnięcie uwolnić się od odpowiedzialności z wadliwego zobowiązania wekslowego.

Przestępcze zabiegi przeciwko takiemu wekslowi w rozumieniu prawa karnego mogą polegać na:
• podrobieniu weksla in blanco łącznie z nakreśleniem falsyfikatu podpisu wystawcy
• uzupełnieniu weksla in blanco w sposób niezgodny z upoważnieniem udzielonym przez wystawcę
• uzupełnieniu weksla in blanco przez osobę trzecią, nie dysponującą upoważnieniem wystawcy

Weksel własny in blanco to dokument zawierający co najmniej podpis wystawcy złożony w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego. Nie jest on jeszcze wekslem w rozumieniu Prawa wekslowego, bo nie zawiera wszystkich elementów wymaganych dla ważności weksla. Jest jednak dokumentem – skoro wystawca złożył na nim swój podpis właśnie w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.

Postępowanie cywilne:
W razie zaistnienia któregoś z trzech wyżej opisanych zamachów na weksel, w postępowaniu cywilnym prowadzonym przed sądem władnym do rozporządzenie mieniem dłużnika wekslowego, stawia dłużnika wekslowego chcącego się uwolnić od odpowiedzialności w trudnej sytuacji. To na nim spoczywa ciężar dowodzenia, musi on podważyć sposób wypełnienia weksla wręczonego jako niezupełny.

Jeszcze większe komplikacje dla dłużnika wekslowego w uniknięciu odpowiedzialności powstają w sytuacji przeniesienia weksla na kolejnego, dalszego wierzyciela wekslowego. W takiej sytuacji wyłączona jest możliwość podnoszenia zarzutów opartych na stosunkach dłużnika wekslowego z wystawcą i poprzednimi posiadaczami weksla. Wyjątkiem od tej reguły jest nabycie weksla w złej wierze, z rażącym niedbalstwem bądź działanie świadome na szkodę dłużnika. W praktyce udowodnienie tego jest niezwykle trudne.

Postępowanie karne:
Natomiast w procesie karnym to Sąd – w oparciu o zasady postępowania, z urzędu – jest zobowiązany do przeprowadzenia wszystkich niezbędnych dowodów oraz oceny ich wiarygodności w świetle wskazań wiedzy, doświadczenia życiowego i zasad logicznego rozumowania. To za pomocą postępowania karnego – w tej sytuacji niejako skorelowanego z postępowaniem cywilnym – dłużnik wekslowy może przez korzystne dla siebie rozstrzygnięcie uwolnić się od odpowiedzialności z wadliwego zobowiązania wekslowego.

Dlatego też w postępowaniu karnym – w oparciu o przeprowadzone dowody – winno dążyć się do ustalenia w jaki sposób i w jakich okolicznościach weksel in blanco znalazł się w posiadaniu wierzyciela wekslowego pierwotnego. Jeśli weksel został zbyty, czyli indosowany, to sąd powinien zbadać każdy kolejny podmiot dokonujący wypełnienia treści weksla oraz czy wypełnienie to było zgodne z upoważnieniem wystawcy.

Sąd Najwyższy w uchwale z 9 grudnia 2016 roku jednoznacznie przesądził, że dopuszczalne jest nabycie własności nieruchomości przez posiadacza samoistnego w drodze zasiedzenia, jeżeli nieruchomość ta pozostaje w użytkowaniu wieczystym ustanowionym na rzecz innego podmiotu. Skutkiem uchwały SN będzie rozstrzyganie podobnych spraw na korzyść posiadaczy samoistnych i tym samym utrata prawa własności przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego.

Dzieje się tak wówczas, gdy z nieruchomości, jak właściciel, korzysta osoba posiadająca tytuł prawny do działki sąsiedniej, zazwyczaj z powodu braku wiedzy o miejscu przebiegu granicy pomiędzy działkami. A zatem zachodzi niedopilnowanie granic nieruchomości przez właściciela w momencie jej przekazania użytkownikowi wieczystemu i brak kontroli tych granic w czasie trwania użytkowania wieczystego.

Nabycie prawa własności nieruchomości przez zasiedzenie wymaga samoistnego posiadania przez 20 lat w razie dobrej wiary i 30 lat w razie złej wiary.

Zasiedzenie jest pierwotnym sposobem nabycia prawa własności, które następuje z upływem oznaczonego terminu wykonywania posiadania, w sposób przewidziany w ustawie. Brak jest podstawy prawnej, która wyłączałaby posiadanie prowadzące do zasiedzenia w stosunku do posiadania nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.

Należy podkreślić, że bierna postawa właścicieli nieruchomości i brak kontrolowania granic nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym oraz faktycznego sposobu korzystania z takiej nieruchomości przez wiele lat, musi skutkować takim rozstrzygnięciem. Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego mają wystarczająco dużo czasu, aby dostrzec potencjalne zagrożenie zasiedzenia swojej nieruchomości – nawet jeżeli jest ona w użytkowaniu wieczystym i podjąć odpowiednie kroki prawe. Takie są obowiązki właściciela.

Uchwałę należy przyjąć z zadowoleniem, albowiem ujednolici ona orzecznictwo, które w tym zakresie jest różne, choć przeważający był nurt dopuszczający zasiedzenie w takiej sytuacji.

Częstą praktyką w umowach kredytowych jest, że oprócz hipoteki ustanowionej na nieruchomości dłużnika dodatkowym zabezpieczeniem jest poręczenie udzielone np. przez członka rodziny dłużnika, członka zarządu lub wspólnika spółki. Poręczyciel, który zaspokoi roszczenie wierzyciela, może dochodzić od dłużnika zwrotu wydatkowanych środków lub powołać się na wstąpienie w prawa wierzyciela i dokonać wpisu do księgi wieczystej. Wstąpienie przez poręczyciela w prawa zaspokojonego wierzyciela następuje z mocy samego prawa, bez konieczności zawierania odrębnej umowy z wierzycielem bądź dłużnikiem.

W przypadku leasingu finansowego – gdzie przedmiot leasingu stanowi u korzystającego dłużnika środek trwały – wszystkie raty leasingowe, tj. zarówno powstałe przed jak i po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, objęte są z mocy prawa układem. Tym samym nie mogą być one uiszczane. W konsekwencji powyższego finansujący nie będzie uprawniony do wypowiedzenia korzystającemu dłużnikowi umowy leasingu finansowego w sytuacji nieregulowania przez niego bądź zarządcę rat leasingowych objętych układem.

Trybunał Sprawiedliwości UE przyznał każdej osobie „prawo do bycia zapomnianym”, tj. prawo do żądania usunięcia naszych danych osobowych z wyszukiwarki internetowej. „Prawo do bycia zapomnianym” nie ma charakteru bezwzględnego. Użytkownik musi mieć uzasadniony interes do usunięcia dotyczących go danych. Uznaje się, że musi zostać zachowana równowaga pomiędzy poszanowaniem życia prywatnego, a prawem dostępu do informacji. Oznacza to, że nie możemy żądać usunięcia każdej informacji, która w naszej ocenie jest niekorzystna bądź stawia nas w niekorzystnym świetle.

Zdarzają się sytuacje, kiedy postępowanie zmierzające do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla wyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych i prawnych sprawy, albo dłużej niż to konieczne do załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. W takim przypadku strona może wnieść do sądu skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. W przypadku uwzględnienia złożonej skargi i stwierdzenia, że w postępowaniu faktycznie nastąpiła przewlekłość postępowania, sąd na żądanie skarżącego może przyznać od Skarbu Państwa sumę pieniężną w wysokości od 2.000 zł do 20.000 zł.

Czytaj więcej:

Po wprowadzonych w latach 2015 i 2016 zmianach w procedurze upadłościowej, upadłość może być i jest w praktyce traktowana nie tylko jako droga do zaspokojenia wierzycieli, ale także jako szansa dla dłużników na wydobycie się ze spirali zadłużenia. Funkcja oddłużeniowa postępowania upadłościowego szczególnie akcentowana jest w przypadku tzw. upadłości konsumenckiej, gdzie została ona przez ustawodawcę postawiona na pierwszym miejscu przed funkcją windykacyjną postępowania (zaspokojenia wierzycieli). Od stycznia 2016 roku w szerszym zakresie z funkcji oddłużeniowej postępowania upadłościowego mogą także skorzystać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, a także m.in. wspólnicy spółek jawnych i partnerskich.

Powołanie nie jest równoważne z umową o pracę.

Pełnienie funkcji członka zarządu w spółce kapitałowej może mieć wymiar korporacyjny bądź etatowy. Powołanie danej osoby na stanowisko członka zarządu w spółce kapitałowej nie powoduje niejako z mocy prawa nawiązania stosunku pracy. O tym, czy spółkę z członkiem zarządu łączy stosunek pracy, decyduje zawarcie odrębnej umowy.

Podobnie dziej się w przypadku odwołania pracownika z funkcji w zarządzie spółki. Wskutek odwołania ustaje tylko stosunek organizacyjnoprawny, a stosunek pracy trwa do czasu, aż zostanie rozwiązany w trybie przepisów prawa pracy.

W praktyce mogą wystąpić następujące sytuacje:

Dana osoba w wyniku powołania na funkcję członka zarządu jest związana ze spółką jedynie węzłem stosunku korporacyjnego. W takiej sytuacji odwołanie z pełnionej funkcji członka zarządu nie wywołuje żadnych dalszych skutków, poza skutkami korporacyjnymi.
Z daną osobą wskutek powołania na funkcję członka zarządu zawarto umowę o pracę, powierzając jej stanowisko np. prezesa zarządu. W takiej sytuacji odwołanie z pełnionej funkcji w zarządzie spółki, wywołuje w sposób oczywisty skutek korporacyjny, nie wywołuje jednak bezpośrednich / automatycznych skutków wobec stosunku pracy.

Oczywistym jest jednak, że obie komentowane relacje, tj. pełnienie funkcji członka zarządu w organach spółki oraz zajmowanie stanowiska np. prezesa zarządu, zazębiają się ze sobą. W takiej sytuacji wskutek odwołania z funkcji członka zarządu, umowa o pracę traci rację bytu w dotychczasowym kształcie i może być wypowiedziana z tego powodu, że pracownik nie sprawuje już przewidzianej w umowie funkcji. W konsekwencji, wraz z odwołaniem z funkcji w organach spółki, możliwe jest jednoczesne wypowiedzenie umowy o pracę (bądź rozwiązanie jej bez wypowiedzenia, gdy zaistnieją ku temu stosowne przesłanki).

Dana osoba będąc związana ze spółką stosunkiem pracy i zajmując stanowisko np. dyrektora finansowego, głównego informatyka itp., została powołana na funkcję członka zarządu.

W przywołanej sytuacji, odwołanie z pełnionej funkcji członka zarządu nie będzie w sposób oczywisty (jak w przypadku powyżej) uzasadniało wypowiedzenia umowy o pracę. Odwołanie z pełnionej funkcji w organach spółki osoby zatrudnionej na stanowisku, które nie jest integralnie związane z pełnioną funkcją w zarządzie spółki, skutkuje brakiem podstaw do wypowiedzenia umowy o pracę z w/w przyczyny.

Czytaj więcej: 

Szansa tylko dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą

Szanse na umorzenie swoich zobowiązań w wyniku przeprowadzonego postępowania upadłościowego mają także przedsiębiorcy, a dokładnie osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz inne osoby fizyczne, których upadłość prowadzona jest przy zastosowaniu przepisów o upadłości przedsiębiorców (np. wspólnicy spółek jawnych i partnerskich).Instytucja umorzenia zobowiązań nie dotyczy innych kategorii przedsiębiorców – osób prawnych (np. spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych). Oddłużenie nie następuje też automatycznie – musi zostać poprzedzone ustaleniem przez Sąd i wykonaniem przez dłużnika tzw. planu spłaty wierzycieli.

Oddłużenie osób fizycznych posiadających status przedsiębiorcy dopuszczalne jest po zakończeniu postępowania, gdy w ramach postępowania przeprowadzono likwidację całego majątku upadłego, a jednocześnie nie udało się zaspokoić wszystkich zobowiązań dłużnika. Sposób regulacji i ukształtowania przesłanek umorzenia zobowiązań upadłego przedsiębiorcy nadaje tej instytucji charakter wyjątkowy, w tym znaczeniu, iż z jej dobrodziejstwa skorzystać mogą tylko rzetelni dłużnicy. Podobnie, jak w przypadku upadłości konsumenckiej, ocena postępowania dłużnika na użytek zasadności orzekania o umorzeniu zobowiązań dotyczy okresu zarówno przed ogłoszeniem upadłości, jak i w trakcie postępowania.

Cała procedura prowadząca do umorzenia zobowiązań upadłego jest w znacznej mierze zbliżona bądź nawet analogiczna do tej, z jaką mamy do czynienia w przypadku upadłości konsumenckiej. Wszczynana jest z inicjatywy dłużnika, na jego wniosek złożony w określonym w ustawie terminie (trzydzieści dni) po zakończeniu postępowania upadłościowego i obejmuje w pierwszym etapie ustalenie przez sąd planu spłaty wierzycieli. Plan spłaty określa w jakim zakresie i w jakim czasie (nie dłuższym niż trzy lata) dłużnik ma spłacać zobowiązania uznane na liście wierzytelności w postępowaniu upadłościowym, a jednocześnie niezaspokojone na skutek nie uzyskania wystarczających środków z likwidacji majątku upadłego.

Ustawodawca sformułował kilka przesłanek wyłączających możliwość oddłużenia przedsiębiorcy, a więc wskazał na okoliczności (zdarzenia), które powodować będą, że wniosek upadłego przedsiębiorcy nie będzie mógł być uwzględniony:

Po pierwsze, w sytuacji gdy stwierdzone zostanie istnienie podstaw do zastosowania wobec upadłego, przewidzianej przepisami ustawy prawo upadłościowe szczególnej sankcji w postaci czasowego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu. Sankcja ta jest nakładana przez sąd upadłościowy, w szczególności w sytuacjach gdy upadłemu można przypisać zawinione i jednoznacznie naganne zachowania polegające np. na niszczeniu bądź ukrywaniu swojego majątku. Niemniej jednak może być także orzeczona w przypadku, gdy zostanie wykazane, iż upadły nie bez swej winy nie zgłosił w ustawowym terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.
Po drugie, ustawodawca zadbał o to aby niewypłacalni przedsiębiorcy nie korzystali z instytucji umorzenia zobowiązań jako stałego elementu swojej działalności. Stąd wyłączono możliwość oddłużenia przedsiębiorcy, jeżeli w ciągu ostatnich 10 lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w której mają być umarzane zobowiązania upadłego, zostało wobec danego dłużnika przeprowadzone postępowanie upadłościowe, w którym umorzono jego zobowiązania bądź też nie doszło do umorzenia zobowiązań na skutek niewykonywania przez upadłego i uchylenia ustalonego planu spłaty.
Po trzecie, ustawodawca odmawia prawa oddłużenia tym przedsiębiorcom, których czynności (w okresie 10 lat przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości) zostały zaskarżone przez wierzycieli i prawomocnie uznane przez sąd za dokonane z pokrzywdzeniem wierzycieli.
Po czwarte, na oddłużenie nie mogą liczyć przedsiębiorcy, którzy nie wykonywali rzetelnie obowiązków nałożonych na nich w postępowaniu upadłościowym.

Co istotne, ustawodawca przewidział jednak, iż w wyjątkowych sytuacjach, nawet pomimo zaistnienia wyżej wymienionych negatywnych przesłanek oddłużenie może nastąpić, gdy sąd uzna że umorzenie pozostałej części zobowiązań upadłego jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi.

Umorzenie nie obejmuje też wszystkich rodzajowo zobowiązań upadłego przedsiębiorcy. Z zakresu objętego umorzeniem wyłączono należności, którym generalnie na gruncie ustawy Prawo upadłościowe przyznaje się status uprzywilejowanych, np. należności alimentacyjne, zobowiązania wynikające z renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, itp. Umorzenie nie będzie obejmować także tych zobowiązań, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu upadłościowym. Skutkiem materialnoprawnym uprawomocnienia się wydanego przez sąd orzeczenia, jest wygaśnięcie zobowiązań upadłego objętych zakresem umorzenia.

Czytaj więcej: